به گزارش وبلاگ گربه، استخوان دنبالچه یکی از اجزای بدن ما است که اغلب هیچ توجهی به آن نداریم، مگر این که آسیب ببیند. برخلاف اندازه کوچکی که این استخوان دارد، عملکرد های بسیار زیادی را در بدن ما دارد.

درد استخوان دنبالچه

دنبالچه چیست

به گزارش وبلاگ گربه به نقل از درمان درد استخوان دنبالچه یکی از اجزای بدن ما است که اغلب هیچ توجهی به آن نداریم، مگر این که آسیب ببیند. برخلاف اندازه کوچکی که این استخوان دارد، عملکرد های بسیار زیادی را در بدن ما دارد.

از جمله کمک به حفظ حالت قرارگیری صحیح ستون فقرات، برقراری ثبات در کمر و ساختار های مرتبط با آن، تقویت تاندون ها و لیگامنت ها، توزیع فشار در لگن و غیره. دنبالچه که استخوان مثلثی شکل است که در میانه باسن لگن قرار گرفته است و آسیب دیدن این استخوان موجب درد در این ناحیه می شود که به آن درد دنبالچه یا اصطلاحا کوکسیدنی گفته می شود. بسکمک از افراد جوان از درد شدید در هنگام نشستن، دوچرخه سواری یا رانندگی شکایت دارند که می تواند بر اثر آسیب دیدگی دنبالچه باشد.

آناتومی استخوان دنبالچه

استخوان دنبالچه پایین ترین قسمت از ستون فقرات است که از سه مهره کوچک تشکیل شده است. این استخوان شبیه به آثار باقی مانده از یک دم یا دنباله در بدن انسان است (به همین دلیل به آن دنبالچه گفته می شود) و به همین خاطر قسمت قدامی این استخوان (به سمت جلوی بدن)، کمی فرورفته و گود است و قسمت خلفی آن (از سمت عقب بدن) کمی محدب و برجسته است. استخوان دنبالچه از طریق شیارهایی که در سمت خلفی استخوان ساکروم قرار گرفته است، به این استخوان متصل است. این اتصال هم دارای مایع سیناویال مفصلی است و هم در آن همجوشی وجود دارد. این استخوان همچنین به ماهیچه های گلوتس ماکسیموس (gluteus maximus) و کوکسیگیال (coccygeal) و رباط آناکوکسیگیال (anococcygeal) متصل است. دامنه حرکتی بین استخوان دنبالچه و استخوان ساکروم بسیار محدود است.

علل درد دنبالچه

در صورتی که بر اثر ضربه یا فشار بیش از حد، استخوان دنبالچه بیشتر از محدوده حرکتی بسیار کمی که دارد، حرکت کند، این موضوع سبب آسیب دیدگی دنبالچه می شود. آسیب دیدگی دنبالچه موجب بروز التهاب و درد موضعی می شود. رباط ها، اجزای متصل به دنبالچه یا خود استخوان های دنبالچه می توانند از علل درد استخوان دنبالچه باشند. عفونت دنبالچه نیز می تواند موجب درد دنبالچه شود.

نیمه در رفتگی و شکستگی دنبالچه

علت اصلی درد دنبالچه مربوط به نیمه دررفتگی های استخوان دنبالچه به سمت قدام و گاهی به سمت خلف می باشد که عمدتا در اثر ضربه ایجاد شده است و این ضربه معمولا زمین خوردن با باسن می باشد که مستقیم استخوان دنبالچه را تحت تاثیر قرار می دهد. هرچند که سابقه ضربه لزوما با زمان درد همخوانی ندارد و گاه بیماران این ضربه را ماه ها یا حتی سال ها قبل عنوان می کنند.

زایمان

در حین زایمان کرد، سر نوزاد از بالای استخوان دنبالچه عبور می کند و گاهی اوقات این موضوع می تواند موجب آسیب دیدگی دنبالچه یا اجزای متصل به آن شود.

فشار

انجام دادن کارهایی که موجب فشار به دنبالچه می شود، مانند اسب سواری یا نشستن روی یک سطح سفت برای مدت طولانی، می تواند موجب بروز درد حاد دنبالچه شود.

نقاط ماشه ای یا تریگر پوینت

اسپاسم عضله بالابرنده مقعد و نقاط ماشه ای (Trigger point) هم در درد نقش دارند. ضربه مستقیم به لگن و زایمان طبیعی خصوصا در زایمان های سخت و یا با جنین های درشت هم می تواند در صدمه به استخوان دنبالچه نقش داشته باشد. تروماهای (ضربات کوچک) مکرر که در مسافرت های طولانی ناشی از تکان های دائم و لغزنده وسیله نقلیه به ستون فقرات می آید، می تواند در بروز صدمه در افراد مستعد نقش داشته باشد.

اضافه وزن و چاقی

چاقی نیز می تواند بروز درد دنبالچه را به شدت بیافزاید و این ممکن است به علت کاهش چرخش لگن باشد که در حالت نشسته ایجاد می شود و فشارها را بدون انعطاف، مستقیما به دنبالچه وارد می کند .

تومور یا عفونت

در موارد نادری، درد دنبالچه بر اثر وجود یک تومور یا بروز عفونت است که بر روی استخوان دنبالچه فشار وارد می کند.

درد ایدیوپاتیک دنبالچه

منظور از درد ایدیوپاتیک، در واقع دردی است که علت اصلی آن ناشناخته است. در این موارد معین نیست که کدام قسمت از دنبالچه یا ساختارهای مرتبط با آن باعث بروز درد شده اند. در بسکمک از موارد، علت درد دنبالچه ناشناخته است که به آن درد ایدیوپاتیک دنبالچه گفته می شود. در این موارد، چون علت درد معین نیست، پزشک تنها تلاش می کند که علائم بیماری را کنترل کند.

درد استخوان دنبالچه در بارداری

استخوان دنبالچه کلا در زنان نسبت به مردان بلندتر می باشد و همین به طور طبیعی درد استخوان دنبالچه را در زنان نسبت به مردان چندین برابر می کند. در طول بارداری با توجه به رها شدن هورمون های متعدد شل کننده لگن و خصوصا پروژسترون عضلات لگن شل شده و زمینه برای تروماتیزه شدن دنبالچه هنگام نشستن محیا می شود. وزن جنین هم روز به روز بیشتر شده و گودی کمر هم افزایش می یابد و همه زمینه را برای تحریک استخوان دنبالچه محیا می کند.

عفونت دنبالچه

در بسکمک از موارد عفونت هایی مانند کیست پایلونیدال خود را به صورت درد دنبالچه نشان می دهد. در معاینه دنبالچه پزشک متخصص حتما باید به دنبال کیست پایلونیدال باشد. عفونت دنبالچه خصوصا در آقایان به دلیل پرموتر بودن ناحیه لگن و احتمال شکستن مو در اثر طولانی نشستن شایع می باشد و برای درمان باید در مرحله ابتدایی درمان غیر جراحی و موارد پیشرفته تر درمان جراحی صورت بگیرد.

علائم و نشانه های درد دنبالچه

معمولا درد دنبالچه در پایین ترین قسمت از ستون فقرات احساس می شود و این درد با نشستن شدت می یابد. این درد همچنین در هر حالتی که به دنبالچه فشار وارد شود، شدید تر می شود، برای مثال هنگام تلاش برای ایستادن از حالت نشسته. فعالیت هایی که موجب فشار به این ناحیه می شوند عبارتند از دوچرخه سواری، اسب سواری و سایر فعالیت هایی که در حالت نشسته انجام می شود و بر استخوان دنبالچه، فشار مستقیم وارد می کند.

درد دنبالچه اغلب به جاهای دیگر از جمله پاها انتشار ندارد و بیمار کمتر در هنگام راه رفتن درد را احساس می کند.

از علائم دیگر همراه درد دنبالچه درد در زمان پریود در خانم ها، موقع دفع مدفوع و گاهی دردهایی است که در تماس های جنسی تشدید می شود. البته این فقط درد دنبالچه نیست که با نشستن تشدید می شود بلکه دردهای مرتبط با دیسک کمر یا بسکمک از دردهای دیگر کمر هم ممکن است مانند درد دنباچه با نشستن زیاد شود.

تشخیص

درد دنبالچه معمولا به سادگی و بر اساس علائم بیمار و نتایج معاینه بیمار، تشخیص داده می شود. ممکن است پزشک برای بررسی احتمال ابتلا به مسائل و آسیب دیدگی های دیگر، معاینات خاص دیگری روی بیمار انجام دهد. با استفاده از تصاویر رادیوگرافی می توان احتمال وجود شکستگی یا تومور در ناحیه استخوان دنبالچه را بررسی کرد. همچنین از تصاویر اسکن ام.آر.آی می توان برای تشخیص وجود تومور یا عفونت در این ناحیه استفاده کرد. معمولا نتایج این آزمایشات عکسبرداری منفی هستند (احتمال وجود عفونت یا تومور کم است).

درمان

دارو درمانی

با تزریق داروی بی حس کننده موضعی در اطراف استخوان دنبالچه می توان درد دنبالچه را تا چند هفته برطرف کرد. بعضی از داروهای ضد افسردگی و ضدصرع خاص نیز در تسکین درد دنبالچه موثر هستند.

جااندازی دنبالچه

از نظر درمانی در شرایطی که با معاینه مطمئن شویم علت درد از ناحیه کمر نیست و درد ارجاعی نمی باشد یک روش علمی که صرفا توسط بعضی از متخصصین طب فیزیکی انجام می شود و تحت عنوان جا اندازی دنبالچه معروف است، عمده بیماران مبتلا به درد دنبالچه را از عمل خطرناک دنبالچه بی نیاز می کند.

مانیپولاسیون و فیزیوتراپی،تیوپ و تزریقات ضد التهابی در ناحیه دردناک هم می تواند کمک کننده باشد. اما بهترین درمان درد دنبالچه ترکیبی از درمان های فیزیکی مانند لیزر ، مانیپولاسیون و جاندازی و تزریق می باشد .

روش اصلی در درمان بدون جراحی درد دنبالچه

ابتدا پس از ارزیابی دقیق و مشاهده گرافی بر اساس عکس بیمار و زمان طی شده از شروع بیماری، روش خاصی از جااندازی دنبالچه توسط پزشک متخصص انجام می شود که ترکیبی از روش های سنتی و مدرن می باشد و موجب جااندازی دقیق و بدون درد دنبالچه می شود البته همواره ابتدا راه هایی درمانی کم تهاجم تر مانند لیزر و فیزیوتراپی و طب سوزنی استفاده می شود و بعد تزریق و جا اندازی دنبالچه ... درمان سنتی درد دنبالچه اگر با معیارهای علمی و صحیح انجام نشود، می تواند منجر به عوارض شود و توصیه می کنیم حتما تحت نظر پزشک متخصص باشد. در بسکمک از موارد جهت کاهش التهاب استخوان دنبالچه ماده ضدالتهابی و بی حسی در محل تزریق می شود . این روش خاص جا اندازی موجب کنترل درد دنبالچه و درمان کامل در رفتگی و نیمه در رفتگی دنبالچه و شکستگی دنبالچه در 80 درصد بیماران می شود. اسفاده از پلاسما و بلوک گانگلیون ایمپار هم از سایر درمان های درد دنبالچه می باشد که به صورت تخصصی انجام می شود.

فیزیوتراپی

یک فیزیوتراپیست می تواند به شما نشان دهد که چگونه با انجام تکنیک های شل کردن عضلات کف لگن (مانند نفس عمیق کشیدن و شل کردن عضلات در هنگام ادرار یا مدفوع کردن) به تسکین درد دنبالچه کمک کنید.اگر بعضی مدالیتی های هم درست اسفاده شود در بعضی بیماران کمک کننده است . ما در درمان درد دنبالچه عمدتا از لیزر پرتوان و الکترودهای عمقی و سوزن استفاده می کنیم تا درد و التهاب موثر کنترل شود .

درمان درد دنبالچه با ورزش

در مراحلی که درمان اولیه دمبالچه توسط متخصصین طب فیزیکی انجام شد، درمان های ورزشی دنبالچه انجام می شود. تقویت عضلات لگنی ، تقویت عضلات پارا اسپاینال کمری و ورزش های کششی خاص عضلات اداکتور و لگن می توانند موجب کمک به درمان استخوان دنبالچه با ورزش درمانی شوند

جراحی دنبالچه

طی یک عمل جراحی به نام کوکسیگکتومی، دنبالچه کاملا برداشته می شود. این روش درمانی به دلیل عوارض بسیار بالا از جمله امکان بی اختکمک مدفوع تنها در صورتی پیشنهاد می شود که تمامی روش های درمانی دیگر بی نتیجه بوده باشند.