رکورددار زلزله در آمریکای جنوبی چه برنامه هایی دارد؟ - وبلاگ گربه

به گزارش وبلاگ گربه، شاید به جرات بتوان شیلی را مهد زلزله و سونامی در جهان لقب داد. به همین دلیل این کشور برنامه ویژه ای برای مقابله با این پدیده دارد.

به گزارش وبلاگ گربه، شیلی کانون رخداد بزرگترین زلزله تاریخ بوده است و بزرگترین زلزله تاریخ با شدت 9.5 ریشتر در این کشور در سال 1960 میلادی به وقوع پیوسته است.

زلزله های شیلی مربوط به پهنه رانش ورقه اقیانوسی پلیت - نازکا به زیر ورقه قاره ای آمریکای جنوبی هستند. این رانش ها در نواری پیرامون اقیانوس آرام رخ می دهند که زمین شناسان به آن حلقه آتش می گویند. البته این نوار حالت حلقه کامل ندارد و بیشتر به شکل نعل اسب است. این نوار با طول حدود 40 هزار کیلومتر فعال ترین ناحیه بر روی کره خاکی است و بر نواری از پهنه های رانش ورقه اقیانوسی که در ناحیه اقیانوس آرام ایجاد شده، منطبق است که در مرزهایی همگرا به زیر ورقه های قاره ای رانش می کند.

این نوار محل وقوع گودال های اقیانوسی، کمان ها و رشته کوه های آتشفشانی و زلزله های متعدد است. به طوریکه حدود 450 آتشفشان فعال (حدود 80 درصد آتشفشان های فعال بر روی زمین) و حدود 90 درصد زلزله های دنیا و 80 درصد زلزله های بزرگ - زلزله های با بزرگای بیش از هشت - دنیا در این نوار دور اقیانوسی رخ می دهد که در ساحل شرقی از ساحل کشورهایی چون آرژانتین، شیلی، پرو و کلمبیا در آمریکای جنوبی، نیکاراگوئه و مکزیک در آمریکای مرکزی، آمریکا و کانادا در آمریکای شمالی و در ساحل غربی اش از ساحل کشورهایی مانند روسیه، ژاپن، فیلیپین، اندونزی و نیوزلند عبور می کند. دلیل وقوع زلزله های بزرگ، وجود پهنه های فعال زمین ساختی در ناحیه رانش، تغییر شکل و تغییر مکان زیاد در این نواحی است.

در سال 1960 زلزله ای با بزرگی 9.5 و سونامی بسیار بزرگ شیلی را لرزاند که از آن به عنوان نقطه عطف مبارزه با زلزله در این کشور نام برده می شود.

پس از این زلزله مقامات این کشور به این نتیجه رسیدند که زلزله مانند بارش باران و برف برای شیلی پدیده ای متناوب و همیشگی محسوب می شود و اگر قرار باشد پس از هر زلزله یک فاجعه انسانی رخ دهد این کشور هیچ گاه روی آرامش را به خود نخواهد دید.

بعد از این تاریخ بیش از 35 زمین لرزه بزرگ در این کشور به وقوع پیوسته است و به همین دلیل مردم شیلی زلزله هایی که تا بزرگای کمتر از هفت رخ می دهند را به عنوان مخرب و تهدید کننده تلقی نمی کنند. بیشتر زلزله های مهم شیلی در دریا رخ می دهد. این کشور حدود 4500 کیلومتر خط ساحلی دارد و اساسا کشور شیلی در ساحل غربی آمریکای جنوبی به صورت یک نوار باریک(با پهنای متوسط حدود 177 کیلومتر) کشیده شده است؛ بنابراین طبیعی است که مردم از سوانح ساحلی نظیر سونامی برای مردم این کشور از خسارت مستقیم زمین لرزه (که تلفات آنها در سالهای اخیر به نسبت در این کشور از بسکمک از کشور های دیگر دنیا کمتر بوده است) بیشتر هراس داشته باشند.

یکی از ویژگی های مردم شیلی درباره زلزله این است که آنها به طور کامل درباره اقدامات پیشگیرانه، رفتارهای حین زلزله و پس از آن به خوبی آموزش می بینند و این موضوع به کاهش تلفات کمک شایانی می کند. برای مثال سرعت تخلیه مردم از بنادر و مناطق حساس در پی اعلام هشدارهای زلزله و سونامی به خاطر آموزش صحیح و تمرین اصولی، بسیار زیاد است.

در بنادر کشور شیلی معمولا زلزله ها با سونامی همراه هستند و این موضوع سبب آسیب دیدن کشتی های زیادی در این کشور می شود اما همچنان شیلی توانسته آمار تلفات خود را در پی این زلزله های مهیب پایین نگاه دارد.

نکته جالب توجه این است که در شیلی با وجود این پدیده های طبیعی، سهام شرکت های ساختمانی ثبات خوبی دارند و با رخ دادن حادثه دچار افت یا سقوط شدید نمی شوند.

کشور شیلی از کشورهای نسبتا پیشرفته در زمینه مطالعات زلزله شناسی و مهندسی زلزله و مدیریت بحران است. متخصصان این کشور از دانشمندان شناخته شده در دنیا هستند. پس از زلزله های دهه 60 و 80 میلادی مقامات این کشور با شبیه سازی اصول مقابله با زلزله در کالیفرنیا و کانادا مجموعه قوانینی برای ساختمان سازی در این کشور وضع کردند که کمک شایانی به کاهش تلفات در زلزله های بعدی کرده است. ساختمان هایی که در مناطق شهری ساخته می شوند، در برابر نیروهای عمودی و افقی که بر اثر زلزله به پی ساختمان وارد می شوند، مقاومت بسیار خوبی دارند و می توان گفت مقاوم ترین ساختمان ها در شیلی ساخته می شود.

تلاش های علمی و آکادمیک شیلی نیز در این زمینه بسیار گسترده بوده است. برای نمونه دکتر رائول ماداریاگا که استاد برجسته زلزله شناسی در دانشگاه پاریس بوده است(اکنون بازنشسته شده) تبار شیلیایی دارد. در زمینه های علمی این کشور در عرصه های بین الملی بسیار فعال است به نحوی که شانزدهمین کنفرانس دنیای مهندسی زلزله در شهر سانتیاگو در سال 2016 در این کشور برگزار شد. از نظر توسعه زیرساخت های مناسب نیز در سال های اخیر هم از نظر ایجاد سامانه هشدار پیش هنگام سونامی و هم ایجاد سازمان مستقل برای مساله مدیریت سانحه (ONEMI) شیلی کارنامه مثبتی دارد. همچنین آیین نامه های ساختمانی زلزله در این کشور به طور منظم به روز می شود.

دولت شیلی هم از نظر توسعه کارآمدی و هم از نظر مهار فساد اداری پیروز ترین دولت در آمریکای جنوبی در دهه گذشته بوده است. این جنبه های مختلف در توسعه کمک کرده است که در زلزله های مهم اخیر به ویژه زلزله 27 فوریه 2010 ساحل بیو بیو در شیلی با بزرگای 8.8 (که موجب مرگ حرود 570 نفر و حدود 30 میلیارد دلار خسارت شد) و یکی از مهمترین زلزله های ابتدای سده بیست و یکم است، بیشتر خسارت به این کشور مالی باشد. این شاخص و معیار بیشتر به کشورهای صنعتی پیشرفته لرزه خیز مانند آمریکا و ژاپن شبیه است تا کشورهای توسعه نیافته یا در حال توسعه و این موضوع خود موید پیروزیت آمیز بودن تلاش های شیلی برای مقابله اصولی با پدیده های طبیعی است هر چند مقامات این کشور همیشه اعلام کرده اند که در حال بهبود شرایط هستند و به شرایط موجود اکتفا نخواهند کرد.