توافقنامه پاریس؛خط بطلان بر مزیت منابع فسیلی ایران - وبلاگ گربه

به گزارش وبلاگ گربه، در جریان بیست و یکمین کنوانسیون تغییر اقلیم سازمان ملل متحد که در شهر پاریس برگزار گردید، سندی به تصویب رسید که به موافقت نامه آب و هوایی پاریس شهرت یافت. بر اساس این سند بین المللی، دی اکسید کربن مهم ترین عامل گرمایش کره زمین معرفی شده است و از کشورهای عضو موافقت نامه درخواست شده تا با ارائه برنامه های مشارکت ملی (NDC) به دنبال کاهش انتشار دی اکسید کربن باشند. هدف نهایی این سند بین المللی ممانعت از افزایش 2 درجه ای دمای کره زمین معرفی شده است. این توافقنامه پس از مذاکراتی که میان نمایندگان 195 کشور دنیا در پاریس انجام گرفت و در تاریخ 30 آذرماه 1394 به تصویب رسید.

آنالیز ها نشان می دهد موضوع گرمایش دنیای و علل پیدایش آن هنوز مورد اجماع علمی دانشمندان اقلیم شناسی دنیا نیست. عده ای از کارشناسان از جمله کارشناسان موسسه مطالعات آی.پی.سی.سی معتقدند نظریه گازهای گلخانه ای از جمله دی اکسید کربن انسان ساخت، عامل پیدایش گرمایش دنیای هستند. اما بخش دیگری از جامعه علمی که تاکنون اظهارات آن ها کمتر در رسانه ها پوشش داده شده است بر این باورند که عوامل دیگری مانند تغییرات پیش آمده در فعالیت خورشیدی و لکه های حاصل از آن موجب گرمایش دنیا شده است.

در این شرایط کاهش فراوری دی اکسید کربن به معنی کاهش بهره مندی از منابع فسیلی خدادادی مانند نفت، گاز و زغال سنگ به عنوان مهم ترین پیشران های صنعت و اقتصاد است؛ بنابراین طبیعی است کشورهای دارنده این منابع و کشورهایی که فاقد این منابع هستند در دو سوی این رقابت برای پذیرش و یا رد این پیمان قرار گیرند و دو قطبی، بر اساس منافع و مزیت های ملی خود تشکیل دهند.

اروپا : کمترین منابع فسیلی؛ بزرگترین حامی توافقنامه پاریس

اتحادیه اروپا که کمترین میزان منابع فسیلی را در اختیار دارد به شدت به دنبال همگرایی دنیای برای کاهش استفاده از نفت و گاز در دنیا است. در طرف دیگر کشورهای دارنده این منابع که عموماً به دنبال رشد مالی با استفاده از این منابع در صنایع خود هستند، این پیمان را مانع توسعه مالی خود می دانند. در این میان دونالد ترامپ، رییس جمهوری ایالات متحده آمریکا، در نطق اعلام خروج آمریکا از موافقت نامه پاریس گفت پیوستن به این معاهده بین المللی موجب از دست رفتن صدها هزار فرصت شغلی در صنایع اتومبیل سازی، معدن، کشاورزی و غیره خواهد شد. به عبارت دیگر می توان گفت ترامپ منافع ملی آمریکا که از منابع سرشار زغال سنگ و صنایع وابسته به آن و نفت سرشار این کشور تأمین می گردد را نسبت به نظریات تأیید نشده در اولویت قرار داده است.

عسگر سرمست، کارشناس ارشد حوزه انرژی در مصاحبه با وبلاگ گربه با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران نیز با امضای موافقت نامه پاریس در تاریخ 3 اردیبهشت 1395 تمایل خود را برای پیوستن به این معاهده بین المللی ابراز داشت و تعهدات خود را در قالب سند INDC به دبیرخانه موافقت نامه پاریس ارائه کرد، گفت: در سند INDC تعهد شده که جمهوری اسلامی ایران میزان انتشار دی اکسید کربن خود را بر اساس سناریو ادامه وضع موجود (BAU) ادامه دهد و به شکل غیر مشروط 4 درصد از آن بکاهد و به شرط برطرف تحریم ها و دریافت یاری های بین المللی این میزان را تا 12 درصد افزایش دهد.

وی ادامه داد: همچنین ایران در تعهدات خود عنوان کرده که این کاهش انتشار هزینه 52 میلیارد دلاری برای کشور در پی خواهد داشت که برای تأمین آن احتیاج به مساعدت کشورهای توسعه یافته دنیا وجود دارد.

تعهد عربستان در هاله ای از ابهام

به گفته این کارشناس ارشد انرژی ایران در حالی چنین تعهدی داده است که کشوری مانند عربستان تعهدی کاملاً مبهم ارائه داده و عملاً از دادن تعهدی قابل ارزیابی شانه خالی کرده است. همچنین صراحتاً در INDC خود عنوان کرده که در صورت ایجاد خللی در صنعت نفت این کشور، عربستان از این معاهده خارج خواهد شد. روسیه نیز که دارای منابع سرشار گاز و زغال سنگ است اعلام کرده که فرایند آنالیز موافقت نامه پاریس در دومای این کشور خاتمه نیافته و تا سال 2019 به طول خواهد انجامید.

سرمست با تاکید براینکه در این میان جمهوری اسلامی ایران که مجموع ذخایر نفت و گاز آن در رتبه اول دنیا قرار گرفته است و تاکنون رشد مالی چندانی را تجربه نکرده؛ باید آگاهانه و با چشمانی باز وارد این بازی بین المللی گردد تا از این مزیت ملی در راستای رشد و توسعه مالی بهره ببرد، توضیح داد: آنالیز تعهدات ارائه شده توسط جمهوری اسلامی ایران نشان می دهد که تعهدات موجود در این سند که تاکنون توسط مجلس شورای اسلامی مورد آنالیز قرار نگرفته، پیامدهای خطرناکی برای آینده اقتصاد کشور در پی دارد که احتیاجمند بازنگری دقیق و علمی است.

به گزارش وبلاگ گربه، آنچه مورد اتفاق نظر کارشناسان و متخصصین این حوزه قرار گرفته است هزینه بر بودن این توافق برای ایران است. هزینه ای که می تواند خلاف منافع ملی کشور باشد.

لازم به ذکر است که طبق آخرین اعلام EIA (سازمان اطلاعات انرژی آمریکا) در سال 2017 میلادی، آمریکا بزرگترین فراوری کننده نفت دنیا با 14.460 میلیون بشکه در روز، عربستان سعودی در رتبه دوم، روسیه مقام سوم، کانادا رتبه چهارم، ایران مقام پنجم و عراق مقام ششم را در فراوری نفت (نفت و میعانات گازی) دارد.