سکوت 4 ساله سانتریفیوژهای فردو شکست - وبلاگ گربه

به گزارش وبلاگ گربه، فردو دژ مستحکم و نفوذناپذیر در قعر زمین و مقاوم در برابر هر تهدید، شاهدی بر این مدعاست که ایران و ایرانی با وجود بدعهدی ها و سنگ اندازی ها هر آنچه اراده کند به دست خواهد آورد.

گروه سیاست خارجی وبلاگ گربه - از تونلی پیچ در پیچ در دل کوه با دیوارهایی بتنی عبور کردیم و هر چه پایین تر می رفتیم به عمق زمین نزدیک تر؛ پس از پوشیدن روپوش و پاپوش هایی برای جلوگیری از آلودگی احتمالی، راهی سالن خوراک دهی (UF6 طبیعی) و جمع آوری محصول (UF6 غنی شده زیر 5 درصد) و پس از آن سالن غنی سازی شدیم با 1044 سانتریفیوژ IR1 در شش زنجیره 174 تایی. چهار زنجیره 174 تایی مشتمل بر 696 سانتریفیوژ IR1 که بعد از چهار سال، مجددا خوراک دهی به آنها آغاز شده و این فرایند طی چند روز تکمیل می شود و دو زنجیره 174 تایی هم که گوشه دیگر سالن منتظرند تا به چرخه فراوری ایزوتوپ پایدار بپیوندند.

قبل از ورود به این سالن ها یک دستگاه سانتریفیوژ IR1 مستقر در یکی از دالان ها برای انجام تحقیق مقدماتی و فعالیت های تحقیق و توسعه در ارتباط با فراوری ایزوتوپ های پایدار (پروژه مشترک ایران و روسیه) توجه همه را جلب کرد.

18 آبان ماه و در چهارمین روز ورود ایران به گام چهارم کاهش تعهدات برجامی و صدور دستور رئیس شورای عالی امنیت ملی مبنی بر آغاز گازدهی به سانتریفیوژها در تأسیسات غنی سازی شهید مسعود علیمحمدی (فردو) به همراه جمعی از وبلاگ گربه رسانه های داخلی راهی این محل شدیم تا از نزدیک فرایند اقدامات اجرا شده را مشاهده کنیم.

این دژ مستحکم و نفوذناپذیر در قعر زمین و مقاوم در برابر هر تهدید در نزدیکی قم و با چشمان تیزبین حافظان این سرزمین، شاهدی بر این مدعاست که ایران و ایرانی علیرغم بدعهدی های طرف های برجامی و خصومت های دشمنان این مرز و بوم و انواع و اقسام سنگ اندازی ها، هر آنچه می اندیشد را می تواند به منصه ظهور برساند. فرزندان این آب و خاک با تکیه بر توان بومی شاهکاری را در دل کویر برای نسل های آینده به یادگار گذاشتند.

اینجا هم مثل نطنز دوربین های آبی رنگ آژانس مستقر بود و به گفته مسؤول این سایت، دوربین ها از مراحل انتقال خوراک و ... عکسبرداری نموده و پس از حضور بازرسان به درخواست آنها و با حضور نماینده های پادمان ایران و حفاظت، تراشه حاوی تصاویر فقط به رویت بازرسان رسیده و سپس توسط ایران معدوم می شود.

به گزارش فارس، 14 آبان ماه و در انتها سومین فرصت 60 روزه ایران به طرف های باقیمانده در برجام برای اجرای تعهدات بانکی و نفتی خود و در راستای اجرای مصوبه 18 اردیبهشت شورای عالی امنیت ملی، حسن روحانی (+) رئیس جمهوری اسلامی ایران گام چهارم کاهش تعهدات را اعلام و به سازمان انرژی اتمی دستور داد تا از 15 آبان ماه گازدهی به سانتریفیوژها در تأسیسات فردو را آغاز کند. پس از آن بود که کاظم غریب آبادی سفیر و نماینده دائم ایران در آژانس در نامه ای آژانس را از این اقدام ایران آگاه کرد و در این نامه از بازرسان آژانس خواسته شده بود که برای نظارت بر این فرایند در ساعت مقرر در فردو حضور یابند.

بالاخره این فرایند در ساعات اولیه چهارشنبه 15 آبان کلید زده شد، با انتقال گاز هگزافلوراید اورانیوم UF6 از سایت غنی سازی نطنز به سایت غنی سازی فردو، آن هم به خاطر نزدیکی مسافت و تسریع در سرعت. حوالی ظهر چهارشنبه مخزن 2800 کیلویی حاوی حدود 2 هزار کیلوگرم گاز هگزافلوراید اورانیوم UF6 انتقال یافته از نطنز، در سالن خوراک دهی مجتمع شهید علیمحمدی فردو نهاده شد.

پس از انتقال مخزن و اتصال آن به خطوط خوراک دهی و انجام موفقیت آمیز همه عملیات فنی مرتبط شامل خلأ سازی نهایی، کنترل ماشین های سانتریفیوژ و شیرها و چک کردن سیستم های کنترل و اتوماسیون و راه اندازی بخش های جمع آوری و اتمام عملیات پسیواسیون، در دقایق اولیه روز پنجشنبه عملیات گازدهی زنجیره ها و ماشین های سانتریفیوژ و جمع آوری اورانیوم غنی شده در سایت فردو آغاز شد. بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفته بود که روز پنجشنبه از محصول نمونه گیری شده و آژانس این نمونه ها را می بیند و حوالی ساعت 10 و 11 صبح شنبه به سطح 4.5 درصد می رسیم. کمالوندی در نشست خبری که بعد از بازدید وبلاگ گربه از سایت فردو برگزار گردید بیان نمود که بازرسان روز یکشنبه نمونه غنی شده در فردو را آنالیز و راستی آزمایی می نمایند.

پس از آن بود که روز دوشنبه 21 آبان ماه آژانس بین المللی انرژی اتمی در گزارشی فرایند گازرسانی به فردو را تأیید کرد. (اینجا بخوانید)

به گزارش فارس، بر طبق برجام مقرر شده بود که ایران تاسیسات فردو را به یک مرکز هسته ای، فیزیک و فناوری تبدیل کند. روزگاری این مکان بعد از نطنز شاهد غنی سازی 20 درصد هم بود که با برجام این فرایند متوقف شد. در برجام آمده بود که تا 15 سال هیچ مواد هسته ای به این محل وارد نشده و غنی سازی صورت نگیرد. ولی با خلف وعده طرف های برجامی، ایران بر طبق برجام و با استناد به بند 36 برجام غنی سازی در فردو را دوباره از سر گرفت البته با غنای زیر 5 درصد و اکنون در این مکان براساس تأیید آژانس، اورانیوم با غنای 4.5 درصد فراوری می شود.

گفتنی است کمالوندی در این خصوص گفته بود که غنی سازی 5 درصد به سازمان دستور داده شده، ولی این ظرفیت در سازمان وجود دارد که غنی سازی پنج، 20 یا 60 درصد را نیز انجام دهیم.

آنگونه که در برجام هم آمده بود فراوری ایزوتوپ پایدار در برنامه آینده فردو قرار گرفته است و در حال حاضر مرحله انجام تحقیقات مشترک بین ایران و روسیه در جریان است و به همین دلیل نیز محل احداث مرکز تحقیقات ملی جداسازی و توسعه کاربرد ایزوتوپ های پایدار در فردو که 22 مرداد ماه سال جاری با حضور علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی کلنگ زنی شد، فوندانسیون آن نیز ریخته شده بود.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی در این باره در جمع وبلاگ گربه عنوان نمود: قرار نیست به دو زنجیره 174 تایی اورانیوم تزریق کنیم و اینها برای ایزوتوپ های پایدار در نظر گرفته شده اند و در حال حاضر ایران در حوزه جداسازی عناصر سبک در صندلی بسیار خوبی قرار گرفته است.گفتنی است سند همکاری ایران و روسیه در زمینه فراوری ایزوتوپ پایدار در چارچوب برجام و در سایت فردو دی ماه 1395 در مسکو توسط کمالوندی و طرف روس امضا شده بود.

کمالوندی درباره اینکه چه زمانی از حوزه تحقیق در ایزوتوپ های پایدار خارج می شویم هم بیان نمود: این کار سه مرحله داشته که دو مرحله آن تقریبا تمام شده و در مرحله نوشتن قرارداد هستیم که بتوانیم کار راه اندازی زنجیره را برای فراوری آغاز کنیم. برای این کار هفته گذشته متخصصان روسیه آمده بودند و بحث های کارشناسی اجرا شده و در یک تا یک ماه و نیم آینده قرارداد تجاری آن را منعقد خواهیم کرد.

وی اضافه نمود: حتی بدون روس ها می توانیم این کار را صورت دهیم، البته به دلیل اینکه روسیه تا الان همکاری خوبی با ما داشته از جمله در بحث نیروگاهی و حمایت از حقوق حقه ایران در برجام و همچنین به دلیل اینکه روس ها نسبت به ما خیلی جلوتر هستند و 150 نوع آن را فراوری می نمایند و ما باید 11 نوع فراوری کنیم، باید حتما این کشور را کنار خودمان داشته باشیم.

گرچه وسعت و قابلیت فعالیت فردو در مقایسه با نطنز کمتر است، ولی نمی توان اهمیت استراتژیک آن را نادیده گرفت. چه کوشش هایی طرف های برجامی صورت دادند که این محل را تعطیل نمایند ولی بخت با آنها یار نبود.

گفتنی است با اقدام به گازدهی به سانتریفیوژها در فردو و براساس اعلام سخنگوی سازمان انرژی اتمی ظرفیت غنی سازی کشور تا حدود 9 هزار و 500 سو افزایش یافته و 87 تا 90 درصد به غنی سازی قبل از برجام نزدیک شده ایم. قبل از برجام سوی عملیاتی ما حدود 11 هزار سو بود و بعد از گام سوم، این میزان به هشت هزار و 600 سو رسیده بود که با عملیاتی شدن فردو به 9 هزار و 500 سو افزایش یافته است.

به گزارش فارس، بند پنج برجام درباره فردو می گوید: ایران بر اساس برنامه بلندمدت خود، برای 15 سال، فعالیت های مرتبط با غنی سازی اورانیوم، از جمله تحقیق و توسعه تحت نظارت پادمانی خود را صرفا در تاسیسات غنی سازی نطنز انجام خواهد داد، سطح غنی سازی اورانیوم خود را تا سقف 3.67 درصد نگه خواهد داشت، و در فردو، از هرگونه غنی سازی اورانیوم و تحقیق و توسعه غنی سازی اورانیوم و از نگاهداری هرگونه مواد شکافت پذیر خودداری خواهد ورزید.

بند ششم برجام عنوان می نماید: ایران تاسیسات فردو را به یک مرکز هسته ای، فیزیک و فناوری تبدیل خواهد نمود. همکاری بین المللی از جمله به شکل سرمایه گذاری های مشترک علمی در حوزه های تحقیقاتی مورد توافق ایجاد خواهد شد. 1044 ماشین IR1 در قالب شش آبشار در یک بال در تاسیسات فردو باقی خواهد ماند. دو عدد از این آبشارها به همراه زیرساخت های مربوطه بدون اورانیوم به چرخش ادامه خواهد داد و از جمله به وسیله اصلاح مقتضی زیرساخت ها، برای فراوری ایزوتوپ های پایدار منتقل خواهد شد. چهار آبشار دیگر به همراه کلیه زیرساخت های مربوطه به صورت ساکن باقی خواهند ماند. کلیه سانتریفیوژهای دیگر و زیرساخت های مرتبط با غنی سازی جمع آوری و تحت نظارت مستمر آژانس به نحو تعیین شده در پیوست یک انبار خواهد شد.

از سوی دیگر بندهای 44 تا 51 ضمیمه یک برجام نیز به فردو اختصاص یافته است: از جمله اینکه این تأسیسات به مرکز تحقیقات هسته ای، فیزیک و تکنولوژی تبدیل می شود و به مدت 15 سال، ایران در فردو، فعالیت های غنی سازی اورانیوم و تحقیق و توسعه مربوط به غنی سازی اورانیوم نخواهد داشت و هیچ گونه مواد هسته ای نگهداری نخواهد نمود. ایران به مدت 15 سال تا 1044 عدد ماشین سانتریفیوژ IR1 در یکی از سالن های فردو نگهداری خواهد نمود که جزییات آن در ضمیمه یک برجام آمده است.

در برجام همچینین آمده است: ایران به مدت 15 سال فعالیت های خود را در فراوری ایزوتوپ های پایدار توسط ماشین سانتریفیوژ در تاسیسات فردو محدود نموده و بیشتر از 348 ماشین سانتریفیوژ IR-1 برای این منظور استفاده نخواهد نمود...به منظور نظارت بر فراوری ایزوتوپ های پایدار و عدم وجود مواد و یا فعالیت ­های هسته ای اظهار نشده در فردو، ایران به مدت 15 سال به آژانس امکان بازرسی های معمول و در صورت تقاضای آژانس، بازرسی روزانه از تاسیسات فردو را فراهم خواهد نمود. (اینجا بخوانید)

آهنگ چرخش سانتریفیوژها سکوت چهار ساله را شکست

با گازرسانی به فردو، سانتریفیوژها در این مکان جان تازه ای دریافتد و آهنگ چرخش سانتریفیوژها سکوت چهار ساله این محل پس از برجام را شکسته بود. البته این اقدام ایران، نه تنها واکنش آمریکا و عربستان را به همراه داشت بلکه صدای تروئیکای اروپایی (+) را نیز در آورد و با اینکه به قول کمالوندی خودشان بدهکارند، از گام چهارم ایران ابراز نگرانی نموده و این اقدام را به منزله تسریع اقدامات ایران در زمینه فاصله دریافت از برجام خواندند.

گفتنی است، محمدجواد ظریف پاسخ آنها را در توئیتی داد و نوشت: به تعهدات خود ذیل برجام کاملا پایبند بوده ایم. فقط یک تعهد را نشان دهید که در 18 ماه گذشته به آن عمل نموده اید. وقتی که شما مشغول دفع الوقت بودید، ایران مکانیسم برطرف اختلاف را به جریان انداخت و آن را به اتمام رساند. ما اکنون در حال استفاده از اقدامات جبرانی مندرج در پاراگراف 36 برجام هستیم.

حسن روحانی رئیس جمهوری نیز روز سه شنبه 21 آبان ماه در اظهاراتی گفت: همه فکر می کردند آمریکا از برجام خارج شود، ما هم ساعتی بعد از برجام خارج می شویم و بلافاصله تحریم ها بر می شود، ما این کار را نکردیم و دست آنها را خوانده بودیم. 1+4 با ما تماس دریافتد و گفتند یک ماه به ماه مهلت دهید، بعد گفتن سه ماه به ماه مهلت دهید، یک سال ما صبر کردیم هیچ کس در دنیای امروز نمی تواند به ما ایراد بگیرد و بگوید چرا از تعهدات برجامی خارج می شوید و فردو را راه اندازی کردید. برای اینکه ما یک سال صبر کردیم، اگر روز اول این کار را نمی کردیم می گفتند اینها مقصر هستند و لذا نتوانستند تا همین الان (پفراینده) ما را به شورای امنیت برگردانند چون با منطق داریم کار و حساب شده حرکت می کنیم.

براساس اظهارات رئیس جمهور و همچنین وزیر خارجه در حال حاضر مذاکرات نیز در جریان است و آنگونه که ظریف (+) گفته بود الان هم با طرف های مختلفی که مایلند برجام را حفظ نمایند در حال مصاحبه هستیم، فرانسوی ها کماکان مصاحبههایشان را ادامه می دهند و همچنین سایر کشورهایی که علاقه مند به این موضوع هستند.ما هم همواره در را به روی مذاکره و رسیدن به تفاهم باز می گذاریم. البته باید این نکته را مدنظر قرار داد که با توجه به تجربه گذشته و عدم بهره مندی اروپا از فرصت 180 روز قبلی، می توان انتظار داشت که باز هم شاهد این چرخه بی عملی اروپا در آینده نزدیک خواهیم بود.